Η ΛΙΑΤΑΝΗ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

200 ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ 1821–2021

Ξεκινούμε σήμερα το αφιέρωμά μας στην προσφορά της Λιάτανης στον αγώνα του 1821, καθώς και στο προεπαναστατικό και μετεπαναστατικό πλαίσιο. Σας παρακαλούμε συμβάλλετε και σεις σε αυτόν τον εορτασμό με όποιον τρόπο κρίνεται ότι τον εξυπηρετεί καλύτερα.

Προεπαναστατικά κινήματα σημειώθηκαν πολλά πριν τον γενικό ξεσηκωμό του 1821. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξεγέρσεις στη Πελοπόννησο περί τα 1460 υπό τον Κροκόδειλο Κλαδά, τη ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, τις Θεσσαλικές αντιδράσεις το 1600, τα Ορλωφικά το 1770, το κίνημα του Λάμπρου Κατσώνη του 1787.

Τα περισσότερα από αυτά τα κινήματα υποκινήθηκαν από τις αντίπαλες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία Ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες προσπαθούσαν έμμεσα να δημιουργήσουν προβλήματα στο εσωτερικό της και να αποδυναμώσουν τον στρατό της.

Σε όλη την ελληνική επικράτεια η οποία ακολουθούσε το οθωμανικό διοικητικό και φορολογικό σύστημα υπήρχαν οι έλληνες προεστοί — κοτζαμπάσηδες (kocabaṣı, koca = μέγας, μεγάλος, γέροντας + baṣ = κεφάλι, πρώτος), καθώς βόλευε την οθωμανική διοίκηση να έχει λόγο με λίγους, πάντα υπό την στενή παρακολούθηση του οθωμανού διοικητή(αγά).

Και έτσι αρχίζει η μικρή μας ιστορία.

Βρισκόμαστε στην προεπαναστατική Λιάτανη του 1800. Ένα έφιππο Οθωμανικό απόσπασμα έχει φθάσει από τη Θήβα για να παραλάβει τον κεφαλικό φόρο από τους κοινοτικούς δημογέροντες. Το μπουλούκι ξεχύνεται στο χωριό για επιτήρηση και στην περιοχή που πάει προς τον Άγιο Νικόλα η Ζήνα η Μαρίνενα έχει ανάψει τον φούρνο της για το βδομαδιάτικο ψωμί. Η Ζήνα είχε όλα εκείνα που αναζητούσαν οι γονείς για τα παιδιά τους. Εύρωστη, νταρντάνα, καπάτσα, δυνατή με ροδαλά μάγουλα, ξανθές κοτσίδες και μεγάλα στήθη που ξεχώριζαν. Δεν περνάει απαρατήρητη από τον στρατιώτη ο οποίος κατεβαίνει και πλησιάζει τη γυναίκα που είχε σκύψει και φούρνιζε

- Τι προίκα είναι αυτή που έχεις; την πειράζει ο οθωμανός.

- Να μην σε νοιάζει. Φύγε από δω. του απαντάει και κοιτάει γύρω της μήπως δει καμιά γειτόνισσα.

Ο στρατιώτης έχει μάλλον ζουρλαθεί από το θέαμα και απλώνει το χέρι του να αγγίξει τα στήθη της Ζήνας. Εκείνη του το κατεβάζει με δύναμη και του φωνάζει να χαθεί από μπροστά της. Εκείνος επιμένει και βγάζει ένα μαχαίρι απειλώντας τη.

- Αν δεν κάτσεις θα στα κόψω αυτά που κρέμονται και θα τα πάρω μαζί μου.

Τότε η Ζήνα επιβεβαιώνει την ανδρεία της και καθώς είχε καμένο το φουρνόξυλο το γυρίζει και το καρφώνει στα μάτια του λέγοντάς του:

- Αυτά είναι μόνο για τον Λουκά μου τον Χριστιανό και για κανέναν άλλο.

Η συνέχεια της ιστορίας λέει πως ο στρατιώτης τυφλώθηκε και κατόπιν με τη βοήθεια των γειτόνων μαχαιρώθηκε και πετάχτηκε σε πηγάδι κοντά στην περιοχή γνωστή ως «Βάτος του καπετάνιου».

Σημείωση: Οι καταγραφές αυτές αποτελούν στοματικές μεταφορές — παραδόσεις και η χρονική απόσταση συμβάλλει στην απόκλιση από τα ακριβή αληθή γεγονότα, παρότι η βάση τους είναι τεκμηριωμένη. Γι αυτό να στεκόμαστε με σκεπτικισμό κατά την ανάγνωση και ερμηνεία τους.

#Άγιος_Θωμάς #Ελληνική_Επανάσταση #Λιάτανη #Δήμος_Τανάγρας #Τανάγρα #Λιάτανη1821 #Greece1821 #GreekRevolution #agiosthomas #liataniinrevolution #sories1821 #Greece2021 #GreekHistory